วิธีดูแลตัวเองหลังผ่าฟันคุดให้แผลไม่อักเสบนาน

มีหลายคนสงสัยเกี่ยวกับการถอนฟันคุดโดยเฉพาะการดูแลตัวเองหลังผ่าฟันคุด บทความนี้เราจะมาแชร์เกี่ยวกับเรื่องฟันคุด อาการที่มีโอกาสเกิดขึ้นหลังจากการผ่านฟันคุด และการดูแลตัวเอง ซึ่งการดูแลตัวเองที่ดีจะช่วยให้แผลหายได้เร็วขึ้น

ฟันคุดหรือที่ภาษาอังกฤษเรียกว่า Wisdom Tooth คือฟันที่ฝังอยู่บริเวณใต้เหงือก และไม่สามารถโผล่ออกมาได้ตามปกติเหมือนฟันซี่อื่นๆ หรืออาจจะขึ้นมาได้ไม่เต็มซี่ เนื่องจากมีฟันซี่อื่นขวางอยู่นั่นเอง โดยส่วนใหญ่ฟันคุดมักจะเกิดขึ้นที่บริเวณฟันกรามด้านล่างซี่ที่สาม แต่จริง ๆ แล้วก็สามารถเกิดขึ้นกับฟันซี่บริเวณอื่นได้เช่นกัน 

ทำไมต้องถอนฟันคุด

ฟันคุดมีทั้งแบบที่ยังไม่สามารถโผล่พ้นบริเวณของกระดูกขากรรไกรได้ และมีแบบที่พ้นกระดูกขากรรไกรแล้ว แต่ยังไม่สามารถพ้นบริเวณเหงือกออกมาได้ โดยปกติทางการแพทย์เราก็จะต้องทำการผ่าตัดเพื่อเอาออก เนื่องจากเป็นบริเวณที่ทำความสะอาดได้ยากและมักมีเศษอาหารติดอยู่ที่บริเวณช่องว่างระหว่างฟันคุดและฟันซี่ข้างเคียง จนเป็นผลให้เกิดอาการเหงือกอักเสบตามมาได้ 

ซึ่งหากปล่อยฟันคุดทิ้งไวในระยะยาวอาจส่งผลให้เป็นโรคเหงือก หรือเป็นสาเหตุของฟันผุ นอกจากนั้นแล้ว ฟันคุดยังเป็นสาเหตุของฟันล้มเก ทำให้คนที่ต้องการจัดฟัน อาจจะต้องถอนฟันคุดที่อาจทำให้เกิดความเสี่ยงดังกล่าว และเพื่อให้ได้ผลลัพธ์การจัดฟันได้ออกมาเป็นผลดีด้วย

โดยทั่วไปแล้ว ทันตแพทย์มักแนะนำให้ผ่าตัดฟันคุดออกในช่วงอายุประมาณ 18-25 ปี เนื่องจากรากฟันจะยังไม่ยาวจนไปชิดกับเส้นประสาทมากนัก

หลังจากที่ทำความรู้จักกับฟันคุดมากขึ้นแล้ว ต่อไปเราจะมาดูกันว่าอาการที่เกิดขึ้นหลังการผ่าฟันคุดเป็นอย่างไร และการดูแลตัวเองหลังถอนฟันคุดสามารถทำอย่างไรได้บ้าง เพื่อให้คนไข้ที่เพิ่งถอนฟันคุดหรือกำลังเตรียมตัวเข้ารับการผ่าตัดฟันคุดเร็วๆ นี้ได้เตรียมความพร้อมกัน

ผ่าฟันคุดใช้เวลากี่วันหาย

คนไข้หลายคนกังวลว่าผ่าฟันคุดใช้เวลากี่วันหาย เพราะอาจกระทบต่อการใช้ชีวิตประจำวันได้สำหรับบางคน ในเบื้องต้น อาการบวมจะหายไปภายใน 2-3 วัน แต่ก็ยังคงต้องคอยระมัดระวังในช่วง 1 เดือนแรกหลังการผ่าตัด เพื่อให้แน่ใจได้ว่าแผลหายสนิทดีแล้ว 

และหากสังเกตว่ามีอาการผิดปกติมากไปกว่าอาการที่เรากำลังจะพูดถึงในหัวข้อต่อไปให้รีบไปหาทันตแพทย์ทันที

อาการที่อาจเกิดขึ้นได้หลังการผ่าฟันคุด

• บริเวณที่ผ่าตัดอาจเกิดอาการบวมและอักเสบ
• อาจมีเลือดซึมออกมาบ้าง
• อาจมีรอยช้ำหากเป็นคนผิวบาง
• อาจเกิดภาวะแทรกซ้อนโดยมีอาการชาที่บริเวณรีมฝีปากและคาง เนื่องจากการผ่าตัดกระทบกับเส้นประสาทที่มาเลี้ยงฟันซึ่งอยู่ใกล้ชิดกับฟันคุดมาก

หลังถอนฟันคุดทำอะไรได้บ้าง

การดูแลตัวเองหลังถอนฟันคุดค่อนข้างสำคัญ เนื่องจากจะช่วยให้อาการเจ็บและอักเสบหายเร็วขึ้น โดยสิ่งที่คนไข้ควรทำหลังถอนฟันคุดคือ

• แนะนำให้กัดผ้ากอซแน่นๆ ต่อเนื่องเป็นเวลาประมาณ 2 ชั่วโมง จากนั้นให้เปลี่ยนผ้ากอซ แล้วทำเช่นเดิมต่ออีกประมาณ 1 ชั่วโมง โดยในขณะที่กัดผ้ากอซนั้น ให้พยายามกลืนน้ำลายและเลือดแทนที่จะบ้วนออก เพื่อช่วยให้เลือดหยุดได้เร็วขึ้น
• หลังการผ่าตัดฟันคุด มักจะมีอาการบวมประมาณ 3 วันแรก ซึ่งคนไข้สามารถลดอาการบวมได้ด้วยการใช้เจลแช่เย็นประคบที่บริเวณด้านนอก
• ในช่วง 24 ชั่วโมงแรกแนะนำให้กินอาหารเบาๆ เหลวๆ เช่น โจ๊ก ในวันที่ 2-3 ยังแนะนำให้ทานอาหารอ่อนๆ ที่ไม่ต้องเคี้ยวมาก ในวันที่ 4-5 อาจลองเริ่มกินอาหารตามปกติ ซึ่งระยะเวลาของแต่ละคนอาจต่างกัน ถ้ายังมีอาการเจ็บหรือยังมีเลือด ให้กินอาการเบาๆ ไปจนกว่าจะดีขึ้น
• ในช่วง 1 สัปดาห์แรก งดบ้วนน้ำแรงๆ ให้บ้วนน้ำเบาๆ และ บ้วนเท่าที่จำเป็นเท่านั้น โดยงดน้ำยาบ้วนปากทุกประเภท
• ทานยาปฏิชีวนะและยาแก้ปวดเมื่อมีอาการปวดตามที่ทันตแพทย์จ่าย
• หลีกเลี่ยงบริเวณแผลผ่าตัด พยายามไม่สัมผัสแผลด้วยนิ้วหรือลิ้น และห้ามแคะบริเวณแผลเด็ดขาด อันนี้สำคัญมาก
• หลีกเลี่ยงการออกกำลังกายหนัก หรือวิธีออกกำลังกายที่อาจกระทบกับบริเวณใบหน้าในช่วง 2 เดือนแรกของการผ่าตัดฟันคุด
• หลีกเลี่ยงการดื่มสุรา สูบบุหรี่ หรือทานอาหารร้อนหรือเผ็ด 
• ทานอาหารหรือดื่มน้ำช้า ๆ อย่างระมัดระวัง เพื่อป้องกันอาการสำลักขึ้นจมูก
• หากแผลผ่าตัดฟันคุดเกิดอาการบวม มีเลือดซึมออกกมามากจนผิดปกติ หรือมีหนองเกิดขึ้น และมีไข้สูง แนะนำให้ปรึกษาทันตแพทย์
• แปรงฟันตามปกติด้วยอย่างระมัดระวัง โดยให้เว้นตรงบริเวณแผลผ่าตัดฟันคุดไว้
• โดยปกติแล้วหลังจากการผ่าตัด จะต้องกลับมาตัดไหมภายในเวลา 7 วัน

การดูแลตัวเองหลังถอนฟันคุดเป็นสิ่งที่มีความสำคัญที่คนไข้ต้องใส่ใจเป็นอย่างมาก เพื่อให้แผลฟันคุดที่เกิดจากการผ่าตัดสามารถหายได้เร็วขึ้น โดยต้องระมัดระวังกิจกรรมที่ต่างๆ ที่อาจส่งผลกระทบต่อแผลผ่าตัดให้ได้มากที่สุดต่อเนื่องเป็นเวลาอย่างน้อย 1 เดือนเลยทีเดียว 

สำหรับคนไข้ที่ต้องการข้อมูลเพิ่มเติมเกี่ยวกับการถอนฟันคุด หรือใครสะดวกเข้ามาที่คลินิกก็สามารถเข้ามาได้เลย นอกจากนี้หากใครต้องการปรึกษาเรื่องอื่นๆ เช่น การจัดฟัน เราเป็นคลินิกจัดฟันขอนแก่นที่มีทีมทันพแพทย์ที่มีความเชี่ยวชาญพร้อมให้คำแนะนำ